حتما شما هم بر روی در و دیوار شهر، آثار تاریخی ، صندلی های اتوبوس و مکانهای عمومی دیگر شماره تلفن ، دلنوشته، پیغام ، فحش و ناسزا و ... را دیدهاید . در حقیقت یکی از نابهنجاریهای اجتماعی در سراسر دنیا و در تمامی جوامع گرایش افراد به تخریب اموال عمومی، فضای سبز، جادهها، دیوارها، مکانهای تاریخی و … می باشد. کسی را که دست به چنین کارهایی میزند در اصطلاح جامعهشناسان «وَندال» میگویند و گرایش به اینگونه تخریبها وندالیسم نامیده میشود.
بیماری وندالیسم یا خرابکاری نوعی تمایل از سوی افراد به تخریب اموال عمومی یا خصوصی دیگران است. وندالیسم به عنوان جرم تلقی میشود و ارتکاب به آن پیامدهای قانونی دارد.
تا چند سال پیش هر وقت مسابقه فوتبالی برگزار میشد، کل شهر در نگرانی فرو میرفت. نه از اضطراب نتیجه بازی بلکه به خاطر رفتار تماشاچیانی که از ورزشگاه به خانههایشان برمیگشتند. بعضی از این افراد هر چیز قابل شکستن را در مسیر بازگشت نابود میکردند. حالا بگذریم از بلایی که سر خود ورزشگاه میآوردند. اما داستان این تخریبها به همینجا ختم نمیشود. مثلا عدهای علاقه عجیبی دارند هر وقت به دیدن یک بنای تاریخی میروند، حتما نامشان را روی آن ثبت کنند. شاید فکر میکنند با این کار به ارزش آن بنا اضافه میشود . دلیل نام گذاری این آسیب اجتماعی، رفتار مشابهی است که از سوی قوم «وندالها» (Vandals)، در دوران باستان صورت پذیرفته بود. وندالها یکی از زیرمجموعههای قوم ژرمن بودهاند که در قرون اول تا پنجم میلادی، در دوران سقوط امپراطوری روم غربی به تاخت و تازهای گستردهای در قاره اروپا دست زدند و مهمترین اقدام آنان، غارت و ویرانی رم در سال ۴۵۵ میلادی بود. در این تاخت و تاز، بسیاری از بناهای تاریخی و فرهنگی رم، توسط وندالها از میان رفت و آنان بدون توجه به قدمت و ارزش آثار روم باستان، این آثار را بیدلیل، نابود کردند.
این کار نوعی بیماری روانی است که در دسته ی ناهنجاری های اجتماعی قرار می گیرد. در واقع وندالیسم نوعی عکس العمل خصمانه است که در واکنشی کینه توزانه در برابر فشارها، تحمیل ها و شکست هایی که افراد در زندگی خودشان داشته اند نیز انجام می دهند. حتی این بیماری در دنیای مجازی هم بروز پیدا کرده و افرادی زیادی را ما شاهد هستیم که با کامنت های فحش و ناسزا به افراد شناخته شده حمله ور می شود و با این کار تسکینی بر روح خودشان می شود.
این عمل از سوی هر کسی ممکن است انجام شود که گاه فردی وگاه گروهی انجام میشود؛ اما به طور عمده جوانان بیشترین قشری هستند که تمایل به این رفتار ناهنجار یا بیماری اجتماعی دارند. اید توجه داشت که اغلب صاحبنظران و محققان این پدیده را به مثابه جنایتی خُرد و از انواع بزهکاری به شمار آوردهاند. با گسترش اینترنت و فضای مجازی پای وندالیسم نیز به این دنیای مجازی باز شده است . وندالیسم اینترنتی یا حملات فلهای، به تخریب کنترلنشدهٔ محیط وب میگویند که صدمات و ضربات جبرانناپذیری به صاحبان سایتها، مراکز دادهها و شرکتها وارد میکند و تا حد زیادی امنیت آنها را زیر سؤال میبرد.
منابع این مقاله :
ویکی پدیا دانشنامه اینترنتی
مجله گردشگری الی گشت
سایت یاسا
سایت تبیان
خبرگزاری ایمنا